Terug

Wat is intermitterende katheterisatie?

Intermitterende katheterisatie is het herhaaldelijk legen van de blaas door een dunne wegwerpkatheter

Het is een eenvoudige methode om de blaas voorzichtig en zonder schadelijke druk te legen. Intermittente katheterisatie is over het algemeen vier tot zes keer per dag vereist, afhankelijk van de vloeistofinname.

Intermitterende katheterisatie (IK) kan voor de patiënt door een zorgprofessional, een verzorger of familielid worden uitgevoerd. De gebruiker kan deze techniek ook zelf uitvoeren. In dat geval spreken we van "intermitterende zelfkatheterisatie".

Wat betekent intermitterende katheterisatie?

"Intermitterend" betekent "af en toe of met regelmatige tussenpozen". Bij intermitterende katheterisatie (IK) wordt de blaas op bepaalde momenten geleegd met behulp van een katheter voor eenmalig gebruik. Dit is een buisje dat via de plasbuis in de blaas wordt ingebracht en de urine laat wegvloeien. De katheter wordt voorzichtig verwijderd zodra de blaas helemaal is geleegd. Met deze methode kan de blaas geledigd worden zonder druk te hoeven uitoefenen en zonder dat er urine achterblijft, waardoor de kans op blaasontsteking wordt verkleind en de nierfunctie wordt beschermd.

Waar moet u op letten bij intermitterende katheterisatie?

Het gebruik van een wegwerpkatheter voor blaasdrainage moet een aseptisch proces zijn, dat wil zeggen*:

  • gebruik van steriele materialen (katheter)
  • het genitale gebied en de ingang van de urinebuis wassen
  • met behulp van een steriel glijmiddel of een steriele zoutoplossing voor hydrofiele coatings
  • het aseptisch inbrengen van de katheter zonder aanraking

Hoe wordt intermitterende katheterisatie uitgevoerd?

Het gebruik van een urinekatheter voor de blaas moet een aseptisch proces zijn, vooral in het geval van reeds bestaande verlamming van de blaas. Aseptisch betekent dat steriele materialen moeten worden gebruikt, de ingang van de urethra moet worden gewassen, een steriel glijmiddel of een steriele zoutoplossing voor hydrofiele coatings moet worden gebruikt en dat de katheter aseptisch moet worden ingebracht zonder aanraking. Er wordt onderscheid gemaakt tussen (intermitterende) katheterisatie met assistentie van anderen, zoals ouders, familieleden of verpleegkundigen, en zelf-toegediende katheterisatie, die de gebruiker zelf toepast. Let op: een katheter mag slechts één keer worden gebruikt.

Hoe vaak is intermitterende katheterisatie vereist?

Dit is afhankelijk van de dagelijkse vloeistofinname aangezien deze bepalend is voor de dagelijkse hoeveelheid uitgescheiden urine. Bij gebruik van intermitterende katheterisatie wordt de blaas normaal gesproken 4-6 keer per dag geleegd.

In het begin kan de katheterisatie worden gedaan door een schema te volgen. Na enige ervaring weet de gebruiker wanneer de blaas geleegd moet worden.

Wat zijn de voordelen van intermitterende zelfkatheterisatie?

Intermitterende zelfkatheterisatie is een zachte techniek die de kwaliteit van leven van veel mensen met urineretentie kan helpen verbeteren. Het is een zachte en veilige methode om de blaas leeg te maken, die

•    u de controle over het legen van de blaas teruggeeft;
•    de blaas helemaal leegt;
•    de nier- en blaasfunctie beschermt;
•    het risico van urineweginfecties en secundaire complicaties/aandoeningen vermindert;
•    de kansen op continentieherstel verbetert;
•    uw persoonlijk comfort verbetert;
•    uw seksleven niet negatief beïnvloedt;
•    uw persoonlijke zelfstandigheid verhoogt;
•    een actieve levensstijl ondersteunt.

Bovendien gaat intermitterende zelfkatheterisatie niet met onomkeerbare veranderingen gepaard. Als er verandering in de situatie optreedt, kan de procedure op elk moment worden gestopt zonder schade aan te richten. Als intermitterende zelfkatheterisatie mogelijk is, heeft die methode gewoonlijk de voorkeur, omdat ze meer vrijheid en comfort biedt dan katheterisatie die door iemand anders wordt uitgevoerd.

Wat zijn de voorwaarden voor intermitterende zelfkatheterisatie?

De methode van intermitterende zelfkatheterisatie is niet voor iedere patiënt even geschikt. Er moet aan bepaalde voorwaarden worden voldaan, zowel met betrekking tot de blaasfunctie als met betrekking tot de algehele situatie van de betrokkene. De belangrijkste van deze voorwaarden zijn zelf gemotiveerd zijn en een goed begrip hebben van hoe de techniek moet worden uitgevoerd. Basiskennis van de techniek en de veilige uitvoering ervan is essentieel. 

Uw handfunctie mag beperkt zijn, maar moet nog wel effectief genoeg zijn om zelfstandig de katheter in de urinebuis te kunnen inbrengen en de techniek (met of zonder hulpmiddelen) te kunnen uitvoeren. Indien dit niet mogelijk is in een zithouding, moet u zelfstandig een houding kunnen aannemen waarin u de katheterisatie wel kunt uitvoeren.

Zorg ervoor dat er op de plek waar u wilt katheteriseren genoeg bewegingsruimte is en u de benodigde materialen kunt klaarleggen. Als u last heeft van spasticiteit van de blaas, hoeft u deze voor de katheterisatie niet te onderdrukken.

Als er anatomische veranderingen of verwondingen aan de plasbuis optreden, is intermitterende zelfkatheterisatie wellicht niet langer geschikt. Uw blaascapaciteit moet 400-500 ml zijn.

(*) EAUN-richtlijnen "Urethrale intermitterende katheterisatie bij volwassenen", 2013

Deze informatie komt niet in de plaats van de gebruiksaanwijzing die bij elk product wordt geleverd.
Deze informatie is uitsluitend bedoeld als leidraad en komt niet in de plaats van een bezoek aan een arts of een medische behandeling. Raadpleeg altijd uw arts als u medische problemen heeft. Teleflex aanvaardt geen aansprakelijkheid voor de juistheid of volledigheid van de informatie.
Neem voor meer informatie en advies over zelfkatheterisatie contact op met uw zorgverlener.

MCI-2021-0357 / MCI-2021-0586

© 2021 Teleflex Incorporated. All Rights Reserved.
Teleflex